Mankır Ne Anlama Gelir? Öğrenmenin Dönüştürücü Gücüyle Bir Kelimenin İzinde Bir eğitimci olarak sınıfta en çok sevdiğim anlardan biri, öğrencilerimden biri elini kaldırıp “Hocam, bu kelime ne demek?” diye sorduğunda yaşanır. Çünkü o anda yalnızca bir sözcüğün anlamı değil, bir düşünme biçimi de sorgulanmaya başlanır. “Mankır ne anlama gelir?” sorusu da işte böyle bir sorgulamanın kapısını aralar. Öğrenme, kelimelerin anlamını ezberlemekten çok, onların arkasındaki kültürü, duyguyu ve tarihi anlamaktır. Her kelime, bizi sadece dilin değil, insanın da derinliklerine götürür. — Öğrenmenin Kalbinde Merak: “Mankır” Sözcüğünün İzinde Öğrenme süreci, merakla başlar. Bir kelimenin kökenini, anlamını ya da kullanımını merak etmek; bilişsel…

Kelimelerin Şifasıyla: Kunduracı Göğsü Tedavi Edilebilir mi? Bir edebiyatçının kalemiyle yazmak, yalnızca kelimeleri yan yana getirmek değil; insanın kırılganlığını, sessizliğini ve direncini anlamaya çalışmaktır. Kelimeler, tıpkı bir doktorun elleri gibi iyileştirici olabilir; bazen bir cümle, bir yara bandı kadar etkilidir. Peki, kunduracı göğsü — tıp dilinde göğüs kafesinin içe doğru çökmesi olarak tanımlanan o fiziksel durum — yalnızca bedensel bir mesele midir? Yoksa insanın iç dünyasındaki çöküşlerin de bir metaforu olabilir mi? Edebiyatın Göğsünde Bir Çöküntü: İçe Kapanan Ruhun Sesi Edebiyatta beden, çoğu zaman ruhun yankısıdır. Kunduracı göğsü, yalnızca tıbbi bir terim değil; içine çekilen bir nefesin, bastırılmış bir duygunun…

Kabiliyet Kelimesinin Eş Anlamlısı Nedir? Tarihsel Bir Perspektiften İnsan Yeteneğinin İzleri Bir tarihçi olarak her zaman şu sorunun peşindeyim: İnsanları çağlar boyunca birbirinden ayıran şey nedir? Kimi zaman bu fark, bilgi değil, o bilgiyi kullanma kabiliyeti olmuştur. Antik dönemin zanaatkârından sanayi devriminin mucidine, her dönemin dönüşümünü hazırlayan şey, insanoğlunun öğrenme, üretme ve uyum sağlama gücüdür. Ama kabiliyet dediğimiz şey tam olarak nedir ve hangi kelimeler onun yerini tutabilir? Türk Dil Kurumu’na göre “kabiliyet”in eş anlamlısı “yetenek”, “beceri”, “istikat” ya da “maharet”tir. Ancak tarihsel açıdan bu kelimeler yalnızca dilsel karşılıklar değil; insanın uygarlık serüvenini anlatan derin kavramlardır. — Tarihte Kabiliyetin Kökleri:…

Çocuklar, toplumun geleceği olarak hepimizin en değerli varlıklarıdır. Onların sağlığı, sadece bireysel değil, toplumsal bir sorumluluktur. Sonuçta sağlıklı bir çocuk, sağlıklı bir toplum demektir. Ancak bazen çocuklar, görünmeyen sağlık sorunlarıyla karşı karşıya kalabilirler. Bu yüzden, çocuklarda kan gazı testine neden ihtiyaç duyulduğuna dair bir soru ortaya çıkıyor. Kan gazı testleri, aslında genellikle çoğu aile için gözle görülmeyen bir dünyaya açılan bir kapıdır. Fakat bu testler, sadece bir fiziksel durumun ötesine geçer; bu testler aynı zamanda toplumsal, kültürel ve cinsiyetle ilgili dinamiklerin de bir yansımasıdır. Çocuklarda Kan Gazı: Sağlık, Toplum ve Adaletin Kesişimi Çocuklarda kan gazı testlerinin yapılmasının başlıca nedeni, vücudun…

“Yanlış Hafıza” Nedir? Evet, Zihniniz Sizi Kandırıyor—Ve Bu İyi Bir Şey Olabilir İtirafla başlayayım: Hafızanıza güveniyorsanız, bence kendinizi kandırıyorsunuz. Evet, o “asla unutmayacağım” dediğiniz sahne, muhtemelen hiç yaşanmayan ayrıntılarla süslenmiş bir kurgu. Rahatsız edici mi? Olması gerekiyor. Çünkü tartışmayı tam burada başlatmak istiyorum: Hafıza kayıt cihazı değil, hikâye anlatıcısıdır. Hafızanın görevi gerçeği saklamak değil; işimize yarayan bir anlam üretmektir. Yanlış Hafıza Nedir? Tanımın Kabuğunu Kırmak Yanlış hafıza, kişinin hiç yaşamadığı bir olayı yaşanmış gibi “hatırlaması” veya yaşanan bir olayın zamanını, detaylarını, aktörlerini yanlış biçimde kurgulamasıdır. Burada kritik nokta şu: Bu, yalancılık değil; beynin tasarrufu. Bellek, her çağırdığımızda dosyayı yeniden “yazar”.…

Hiç Birine Nasıl Yazılır? Etik, Epistemoloji ve Ontoloji Perspektifinden Bir Felsefi İnceleme Filozoflar, insanın dil ve iletişimle dünyayı nasıl kavradığını ve diğerleriyle nasıl ilişki kurduğunu sürekli olarak sorgulamışlardır. Felsefi bakış açısıyla, yazmak yalnızca bir ifade biçimi değil, aynı zamanda düşünsel bir yolculuktur. Peki, “hiç birine nasıl yazılır?” sorusu bize ne ifade eder? Yazmanın bir amacı var mıdır, yoksa sadece bir içsel boşluğu doldurma mı çabasıdır? Bu yazıda, “hiç birine nasıl yazılır?” sorusunu etik, epistemoloji ve ontoloji perspektiflerinden tartışarak, yazmanın anlamını ve amacını felsefi açıdan ele alacağız. Etik Perspektif: Yazmanın Sorumluluğu Etik, insanların eylemlerinin doğru ve yanlışlarını sorgulayan felsefi bir alandır.…

Hidroksit Nasıl Gösterilir? Ekonomi Perspektifinden Bir Analiz Kaynakların Sınırlılığı ve Seçimlerin Sonuçları: Ekonomistin Bakış Açısı Ekonomi, sınırsız ihtiyaçlara karşılık gelen sınırlı kaynakların nasıl tahsis edileceğine dair bir bilim dalıdır. Bu, bireylerin ve toplumların alacağı kararlarla şekillenir ve her seçim, farklı sonuçlar doğurur. İktisat bilimi, kaynakların nasıl dağıtılacağı ve bu kaynaklardan en iyi nasıl faydalanılacağı sorularına yanıt arar. Ancak, her kararın bir maliyeti vardır ve bu maliyet, yalnızca bireylerin değil, toplumun tamamını etkileyebilir. Hidroksit gibi bir kimyasal bileşiği, ekonomi perspektifinden anlamak, oldukça anlamlıdır. Çünkü hidroksit, fiziksel anlamda bir molekül ya da iyon olabilir, ancak ekonomik anlamda da bunun gösterimi, toplumsal, bireysel…

Merhaba sevgili okur, bugün seninle birlikte merak edilen bir ismin peşine düşeceğiz: Osman Kalyoncu kimdir, kaç yaşındadır? Hem eldeki verilere hem de insani tonlara dayanan bir hikâye ile bu soruyu birlikte irdeleyeceğiz. — İlk Adım: Osman Kalyoncu’nun İzinde Yıllar geçer, insanlar gelir geçer; ama isimler bazen bir anlam katmanı olur etrafımıza. Ben de senin gibi “Osman Kalyoncu kimdir?” diye düşündüğümde, sıradan bir biyografi değil, bir insan hikâyesi bulmak istedim. Çünkü her veri, arkasında göz kırpan bir hayat saklar. İlk bakışta, bazı kaynaklar Osman Kalyoncu’nun 1965 yılında doğduğunu bildiriyor. ([Yeni Şafak][1]) Bu bilgiyle hareket edersek, 2025 itibarıyla yaklaşık 60 yaşlarında olduğu…

Kırlangıç Otu Zehirli midir? Doğanın “Tatlı Bela”sıyla Komik Bir Yüzleşme İtiraf edelim: Bitkilerle ilgili konuştuğumuzda çoğu zaman onları romantik bir çerçeveye oturturuz. “Doğanın mucizeleri”, “şifalı otlar”, “annelerimizin gizli reçeteleri” falan deriz. Ama bugün konu biraz farklı… Bugün, hem şifalı hem de “aman dikkat!” dedirten, tıpkı bir eski sevgili gibi hem faydalı hem de tehlikeli bir bitkiden bahsedeceğiz: Kırlangıç otu. Hazırsanız, doğanın bu tatlı belasıyla tanışmaya başlayalım. Kırlangıç Otu Kimdir, Ne Yer Ne İçer? Çiçek gibi görünür ama dikkat et! Kırlangıç otu (Chelidonium majus), papatyagiller ailesinden sarı çiçekli, ince uzun yapraklı bir bitkidir. Genellikle yol kenarlarında, bahçelerde ya da duvar diplerinde…

Bilimin Toplumsal Yüzü: Dünya Bilim Günü ve İnsanlığın Ortak Aklı Toplumu anlamaya çalışan bir araştırmacı olarak her defasında aynı soruya dönüyorum: Bilim kimin için, kim tarafından ve nasıl yapılır? Çünkü bilim, yalnızca deneylerle ve laboratuvarlarla sınırlı bir faaliyet değildir; toplumsal yapılarla, kültürel değerlerle ve insan ilişkileriyle örülmüş bir anlam sistemidir. Bu bağlamda her yıl 10 Kasım’da kutlanan Dünya Bilim Günü, yalnızca bilimin başarılarını değil, aynı zamanda bilimin toplumla kurduğu etik, kültürel ve insani bağları hatırlamak için önemli bir fırsattır. Dünya Bilim Günü Ne Zaman ve Neden Kutlanır? Dünya Bilim Günü, UNESCO tarafından 2001 yılında ilan edilmiştir ve her yıl 10…